TARIM İLAÇLARI VE GRUPLANDIRILMASI / ETKİ MEKANİZMALARI
Başlıca tarım ilacı gurupları aşağıdaki başlıklar altında toplanabilir;
İnsektisit : Böcek öldürücüler
Fungisit : Mantar öldürücüler
Nematisit : Nematod öldürücüler
Herbisit : Ot öldürücüleri
Rodentisit : Fare öldürücüler
Diğerleri : Bitki korumada kullanılan diğer maddeler.
Tarımsal ilaçların zehirleyicilik özellikleri, ilacın hayvanlar üzerinde yapılan denemeler neticesinde elde edilen LD50 değerine göre saptanır. Tarım ilaçları LD50 değerlerine göre çok zehirli, zehirli, zehirsiz gibi gruplara ayrılırlar. Tarım ilaçları kullanıldıklarında gösterecekleri etki şekline göre ikiye ayrılır;
• Kontak etkili ilaçlar : Atıldıklarında bitki yüzeyinde kalırlar ve temas ettikleri canlıları öldürürler. Göreceli olarak daha az tehlikelidirler.
• Sistemik etkili İlaçlar : Bitki bünyesi içerisinde hareket ederek meyveye, yaprağa ve bitki köküne ulaşabilirler. Dolayısıyla içsel beslenen zararlı ve hastalıkları da öldürürler. Bu özellikleri sistemik ilaçların kullanımı esnasında çok daha fazla dikkat ve önem gösterilmesi gerekliliğini doğurur. Tarımsal ilaçlarını insanlar üzerindeki olumsuz etkileri beş ana başlık altında toplanabilir.
• Akut Zehirlenme: İlacın bir alımıyla ortaya çıkan zehirlenmedir. İlaçlı ürünü yiyenlerde bile görülebilir. Bulantı ve kusma en sık görülen belirtilerdir.
• Kronik Zehirlenme: İlacın tekrarlanan alımlar neticesinde vücutta birikmesiyle oluşan zehirlenmedir.
• Allerjik Etki: Daha çok hassas insanlarda ve genellikle ilaç uygulaması yapan veya ilacın bulunduğu ortamda çalışan işçilerde görülür. Gözlerde kanama, ciltte kızarma veya kaşıntı oluşabilir.
• Kanserojenik Etki: İlacın kimyasal yapısının kanserojenik özellik taşımasıyla daha çok ortaya çıkar. Ülkemizde kanserojenik özellik taşıyan ilaçların tümü yasaklanmıştır.
• Çeşitli Organ ve Dokularda Birikme: İlaçla üzün süre temas eden kullanıcıların dokularında sentetik özellik taşıyan ilaçlar birikmekte ve belli bir doza ulaştığında kronik etki ortaya çıkmaktadır.
Tarım ilaçlarının insanlar üzerine olan bu olumsuz etkilerinin yanında doğaya ve çevreye olan olumsuz etkileri de söz konusudur. Bunların başında doğal dengenin bozulması gelmektedir. Bilinçsiz ve aşırı ilaç kullanımının yaratacağı olumsuzluklar şöyle sıralanabilir:
• Zararlı böcekleri kontrol altında tutan faydalı böceklerin ölümüne neden olur.
• Su kaynaklarına, göllere ve nehirlere karışarak kirliliğe neden olur.
• Aşırı kullanımlarda yağmur veya sulama sularıyla toprak altına geçerek yeraltı su kaynaklarını kirletebilir.
• Kullanılan ilaçların ambalaj kutuları gelişigüzel ortalığa atıldığında çevre kirliliğine neden olur.
• Balıkların ve arıların ölümüne neden olabilir. Günümüzde tarım ilaçlarının kullanımı tüm dünyada sıkı denetim ve kontrol altında yapılmaktadır. Ülkemizde de bu konuda önemli adımlar atılmakta, bu konuda alınması gereken önlemler ile ilgili tarım teşkilatları kullanıcıyı bilinçlendirmeye yönelik çalışmalar yapmaktadır.
|
|
|